De Gornergratbahn is net als de RhB, FO en de BVZ een meterspoor baan. De GGB heeft in Zermatt, nagenoeg loodrecht op het station van de BVZ Zermatt-bahn, haar uitgangspunt. Het tracé van de Gornergratbahn gaat van Zermatt (1616 m) over de Riffelalp naar het 3089 m hoog gelegen bergstation op de Gornergrat.

Toen het mogelijk werd Zermatt van Visp uit in 2 ½ uur te bereiken kwam men op het idee de Matterhorn, Breithorn Monta Rosa enz. door een bergbaan beter toegankelijk te maken. Tegen de weerstand van de bevolking in diende Leo Heer-Betrix en Xaver Imfeld op 22 augustus 1890 het eerste concessie verzoek in. Ze wilden een baan op de Gornergrat en de Matterhorn bouwen. Beide toppen zouden in meerdere sectoren, deels per tandrad, deels per kabelbaan, bereikt worden.

Een trein van de Gornergradbahn (GGB) onderweg naar de top, 29 augustus 2000. E. Kruithof

Het volgende verzoek van 22 september 1890 omvatte tevens de aanleg van spoorwegen op de Gornergrat en de Matterhorn. Ondanks de houding van de Zermatter's werd op 20 juni 1892 met het project voor een spoorweg op de Gornergrat ingestemd. De oorspronkelijke planning voor een gecombineerde kabel- en tandradbaan werd opgegeven. Er werd besloten om van Zermatt uit een tandradbaan met een maximale stijging van 250 ‰ direct aar de Gornergrat aan te leggen. Hiervoor koos men het bij de Visp - Zermatt-Bahn gebruikte systeem Abt. Vanaf het begin af aan werd de dienst gereden met elektrische tractie.

In mei 1896 werd er met de bouw gestart. Op 24 november 1897 reed de eerste proeftrein tussen Zermatt en Findelenbach. De bouwtreinen werden gereden door een door de Zwitserse Locomotief- en Machinefabriek Winterthur voor de spoorweg bij Aix-les-Bains (Zuid-Frankrijk) gebouwde stoomlocomotief. Deze loc verbleef tot 1920 bij de Gornergratbahn. Op 20 augustus 1898 werd de Gornergratbahn geopend, en vanaf het begin af aan steeg het toeristenaanbod enorm.

Het eindstation bevond zich in het begin nog zo'n 100 meter onder de Gornergrat. In 1909 werd het traject verlengd tot boven aan de Grat. Tot 1930 werd de baan met 550 Volt 40 Herz bereden, vervolgens met 650 Volt 50 Herz, en in 1947 werd er overgestapt op de huidige 725 Volt draaistroom. Tot 1947 werd de dienst met zogenaamde Rowan-Zugkompositionen afgewikkeld, die bestonden uit duwlocomotieven met twee wagons. Sinds 1947 rijden er motorwagens op het bijna 10 Km lange traject met een maximale stijging van 200 ‰. De rit gaat over 5 bruggen en viaducten, waaronder het 50 meter hoge en 90 meter lange Findelenbach viaduct. De 5 tunnels en galerijen in het traject hebben een gezamenlijke lengte van 1320 meter. In de winter 1928/29 werd tot Riffelalp de winterdienst gestart. Na de bouw van de 720 meter lange Riffelbordgalerie van 1939 tot 1941 en de aanschaf van een sneeuwruimer kon de winterdienst op het gehele traject van start gaan. Het snel toenemende verkeer maakte het noodzakelijk het traject Riffelberg - Rottenboden (1963) en Rottenboden - Gifthüttli (1965) tweesporig te maken. Ondertussen is een verdere verdubbeling tussen Riffelalp en Riffelboden klaargekomen.

Een trein van de Gornergradbahn (GGB) onderweg naar Zermatt, hier het Findelenbach viaduct, 29 augustus 2000. E. Kruithof Een trein van de GGB onderweg naar Zermatt, 29 augustus 2000. E. Kruithof

Het snel toenemende verkeer maakte het noodzakelijk het traject Riffelberg - Rottenboden (1963) en Rottenboden - Gifthüttli (1965) tweesporig te maken. Ondertussen is een verdere verdubbeling tussen Riffelalp en Riffelboden klaargekomen.

Bij het station Riffelalp gaf het tot de winter 1960/61 een bijzondere spoorwegattractie: een 0,80 meter brede en 468 meter lange tramweg tussen het GGB station Riffelalp en hotel "Riffelalp" dat in de winter 1960/61 volledig is afgebrand, waarna ook de tramdienst gestaakt is. Momenteel werkt men aan de heropbouw van het luxehotel en eventueel ook de tramweg.

Vanaf de Gornergrat heb je een schitterend panorama op de Matterhorn en omliggende bergketens.

Geraadpleegde bronnen:
- www.ggb.ch
- Dr. J. Giese, C. Asmus, Eisenbahnen zum Matterhorn (2/1991), Hermann Merker Verlag GmbH